Awitaminoza – niedobory witamin w organizmie

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a ich niedobory mogą przyczyniać się do poważnych zaburzeń, a w skrajnych przypadkach wywoływać groźne choroby. Jeśli dochodzi do zaburzeń wchłaniania witamin lub codzienny jadłospis nie jest odpowiedni, a także, gdy organizm nie produkuje ich w należytej ilości- mówimy o awitaminozie. Dowiedz się, czym jest awitaminoza? Co to jest, jakie są jej podstawowe przyczyny, jakie objawy daje niedobór witamin, jak awitaminoza jest diagnozowana i w jaki sposób przebiega leczenie awitaminozy? Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz poniżej.

Awitaminoza – co to jest?

Awitaminoza to stan, zgodnie z którym w organizmie występuje znaczny niedobór witaminy lub grupy witamin, przez co organizm nie może funkcjonować prawidłowo. Pełna awitaminoza w krajach wysoce rozwiniętych występuje niezwykle rzadko, rozpoznawana jest raczej awitaminoza konkretnych witamin. O awitaminozie można mówić w przypadku, kiedy niedobory witamin są długotrwałe. To, jakiej konkretnie witaminy brakuje, udaje się zdiagnozować poprzez realizację szeregu badań morfologicznych. Co istotne, awitaminoza może mieć różne przyczyny oraz objawy- wiele zależy od niedoborów określonych grup witamin oraz ich wpływu na zdrowie pacjenta. Wiadomo na pewno, że poważny niedobór witamin nie może być bagatelizowany, ale musi być poddany terapii. Leczenie tego stanu musi odbywać się pod stałą kontrolą lekarza.

Co ważne, równie groźne, jak niedobór, jest również przedawkowanie niektórych witamin. Mówi się wtedy o hiperwitaminozie, która może mieć negatywne skutki dla funkcjonowania ludzkiego organizmu.

Awitaminoza – przyczyny

Przyczyny awitaminozy są różne. Najczęściej problem rozpoznaje się w wyniku prowadzenia niewłaściwej diety, która jest niewystarczającym źródłem witaminy z konkretnej grupy.  Przyczyną nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu może być nienależyty styl życia, stosowanie używek czy brak aktywności fizycznej. Źródłem długotrwałego niedoboru witamin może być również brak ekspozycji na promienie słoneczne albo funkcjonowanie w zanieczyszczonym w znacznym stopniu środowisku.

Przyczyny awitaminozy wiąże się również z niektórymi chorobami żołądka, zaburzeniami metabolizmu i patologiami wchłaniania witamin, które pochodzą z dostarczanych składników spożywczych. Bezpośrednią przyczyną trwałych niedoborów witamin w organizmie jest choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia, niewydolność trzustki oraz zespół krótkiego jelita.

Awitaminoza – objawy

Chcesz sprawdzić, czy Twój organizm funkcjonuje prawidłowo? Objawy niedoboru witamin mogą być naprawdę różne i zależą głównie od tego, jaką rolę pełni ich dana grupa. Wspólne objawy awitaminozy, które występują zawsze i są niezależne od typu witamin, z którymi w niewystarczającym stężeniu boryka się organizm, to:

• ogólne osłabienie organizmu, w tym osłabienie mięśni,
•  przewlekłe zmęczenie,
• uporczywe bóle głowy,
• zmiany skórne oraz objawy związane z zaburzeniami gojenia ran.

Warto jednak rozgraniczyć niedobór witamin od awitaminozy. Objawy tego stanu są zależne od niewystarczającej ilości różnych związków.

W przypadku niedoboru witaminy A objawem mogą być zaburzenia widzenia po zmroku, czyli kurza ślepota, ale również osłabienie mięśni, upośledzenie odporności czy spowolnienie wzrostu u dzieci i spadek koncentracji. Objawem niedoboru witaminy A są także łamliwe włosy i nadmierne wypadanie włosów.

Niedobory witaminy D są następstwem niewystarczającej ekspozycji na słońce. Jest ona dostarczana do naszego organizmu nie tylko poprzez stosowanie właściwej diety, ale przede wszystkim pod wpływem promieni słonecznych. Skutkiem jej zbyt małej ilości może być osteoporoza, krzywica oraz cukrzyca typu II. Udowodniono, że jej niedobór może przyczynić się do występowania różnego rodzaju chorób nowotworowych.

Niedobór witaminy E może doprowadzić do osłabienia mięśni, uszkodzenia siatkówki oka, uszkodzenia nerwów, niedokrwistości czy zaburzeń w zakresie koordynacji ruchowej. Źródłem tej witaminy są przede wszystkim kiełki zbóż, oleje roślinne i orzechy, dlatego warto włączyć te produkty do codziennego menu.

W niewystarczającej ilości do organizmu może być także dostarczana witamina K. Źródłem witaminy K są przede wszystkim ziemniaki, kapusta czy szpinak. Właśnie ona odpowiada za prawidłowe krzepnięcie krwi, zaś niedobór może skutkować krwawieniem dziąseł.

Bardzo często diagnozuje się niedobór witamin z grupy B. Awitaminoza w tej postaci może wywoływać objawy, takie jak występowanie różnych chorób skóry oraz stany zapalne błony śluzowej przewodu pokarmowego, w tym jelit. Witaminę B dostarcza się przede wszystkim w produktach roślinnych, otrębach czy nabiale.

Groźna dla organizmu jest również awitaminoza witaminy C. Niedobór witaminy C wpływa na osłabienie organizmu, pękanie naczyń krwionośnych, bóle mięśni czy trudności w gojeniu się ran. Witamina C może być dostarczana dzięki diecie bogatej w owoce cytrusowe, ale również brokuły czy paprykę.

Jak sprawdzić niedobór witamin?

W rozpoznaniu niedoborów witamin pomocna okazuje się diagnostyka laboratoryjna. Pacjenci, u których podejrzewana jest awitaminoza i niedobory witamin w organizmie, powinni poddać się realizacji podstawowych badań morfologicznych -przede wszystkim morfologii krwi obwodowej.

Szczegółowe badania pozwolą natomiast odpowiedzieć na pytanie, jakiej witaminy brakuje konkretnie. O rodzaju badań decyduje lekarz na podstawie wywiadu z pacjentem, objawów czy występujących chorób.

Awitaminoza – skutki

Skutki awitaminozy są różne i zależą od niedoborów konkretnych witamin w organizmie. Nierzadko uniemożliwiają normalne funkcjonowanie i przyczyniają się do występowania poważnych schorzeń. Wiązać się mogą z ogólnym osłabieniem organizmu, wpływają na zaburzenia rozwoju układu nerwowego, efektem niedoboru witamin może być również nieprawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego. Jak widać, skutki mogą być łagodne albo takie, które w stanie przewlekłym i w skrajnych przypadkach mogą prowadzić nawet do zgonu.

Niedobór witamin a depresja

Okazuje się, że awitaminoza może mieć wpływ na występowanie depresji. Medycy potwierdzają, że szczególne znaczenie w tym zakresie ma niedobór witaminy D oraz niewystarczające stężenie witaminy B12 w organizmie.

Awitaminoza – leczenie

W pierwszym etapie należy poznać przyczynę awitaminozy, a następnie ją niwelować. Przede wszystkim konieczne jest wprowadzenie zdrowego żywienia z uwzględnieniem zbilansowanej diety, która jest bogata w witaminy w odpowiednim stężeniu. Jeśli sama zmiana codziennego jadłospisu jest niewystarczająca, zalecana jest dodatkowa suplementacja doustna konkretnych witamin. Witaminy można podawać również domięśniowo albo dożylnie. Co istotne, każda terapia awitaminozy musi przebiegać pod ścisłym nadzorem lekarza, nierzadko pomocne okazuje się również wsparcie dietetyka. Leczenie niedoborów witamin musi być regularnie kontrolowane poprzez wykonywanie konkretnych badań morfologicznych.