Badania profilaktyczne dla kobiet – co, kiedy i czego się spodziewać?
Każda z nas oprócz standardowych, kontrolnych badaniach krwi pamiętać powinna o regularnych wizytach w gabinecie ginekologicznym. Takie wizyty zapewnią nam spokój i pewność, że w razie jakichkolwiek zmian w „kobiecych” narządach zostaniemy szybko zdiagnozowane i skierowane na leczenie. Częstość badań i ich rodzaj zmienia się czasami wraz z wiekiem. Poniżej przedstawiamy badania o których musisz pamiętać, wraz z najważniejszymi informacjami na ich temat.
Dla większości kobiet badanie ginekologiczne wiąże się z lekkim stresem. To całkiem naturalne, że towarzyszy mu zawstydzenie, a niekiedy strach przed ewentualnym wynikiem badania. Często odwlekamy wizytę u ginekologa tak długo jak tylko możemy. Niesłusznie. To normalne, że w takiej sytuacji odczuwamy dyskomfort pamiętajmy jednak, że cos tak prostego jak badanie ginekologiczne może uratować nam życie! W trakcie badania lekarz kontroluje zewnętrzne narządy płciowe i wnętrze pochwy. Pierwsza wizyta u ginekologa powinna mieć miejsce tuż po pierwszej miesiączce lub przed rozpoczęciem współżycia (ostatecznie tuż po rozpoczęciu). W praktyce wygląda to tak, że do lekarza tej specjalizacji trafiamy dopiero kiedy zaczynają się problemy jak np. upławy. Tymczasem kobiety w wieku rozrodczym (miesiączkujące) powinny zjawiać się w gabinecie ginekologicznym regularnie raz do roku. W okresie menopauzy można zredukować ilość wizyt kontrolnych, wówczas dostosowujemy się do zaleceń naszego ginekologa.
Jest to proste, bezbolesne badanie, które pozwala na wykrycie, około 90% przypadków raka szyjki macicy! Najskuteczniejszym rodzajem cytologii jest cytologia jednowarstwowa, której wynik daje niemal 100% pewności co do diagnozy. Dzięki badaniu cytologicznemu lekarz ma możliwość zdiagnozowania wczesnych etapów choroby nowotworowej i stanów przedrakowych, co pozwala na szybkie podjęcie leczenia. Próbkę do badania cytologicznego ginekolog może pobrać w trakcie corocznego badania kontrolnego. Pierwszą cytologię należy wykonać w wieku 20-25 lat lub krótko po rozpoczęciu współżycia (jak się przygotować do cytologii sprawdzisz tutaj). Zaleca się powtarzanie cytologii co roku, tak aby ewentualne zmiany wykryć na wczesnych etapach. Prawidłowo wykonana cytologia jest badaniem pozwalającym na skuteczna profilaktykę raka szyjki macicy (szczegóły programu gminnego – profilaktyka raka szyjki macicy).
Piersi, w przypadku kobiet, są narządem najczęściej atakowanym przez chorobę nowotworową. Ryzyko zachorowania znacznie wzrasta po 35 roku życia, ale ten podstępny nowotwór może zaatakować każdą z nas, niezależnie od wieku. Już kobietom, które ukończyły 20 rok życia zaleca się regularną, comiesięczną samokontrolę piersi. Wykonuje się ją w tym samym dniu cyklu, najlepiej 2-3 dni po miesiączce, według określonego schematu badania. Pierwsze USG piersi kobieta powinna wykonać po ukończeniu 25 roku życia, następnie powtarzać je tak często jak zaleci lekarz. Zwykle USG piersi wykonuje się co 2 lata, choć w przypadku gdy ryzyko nowotworu jest wyższe (występowanie raka piersi czy raka prostaty w bliskiej rodzinie) badanie wskazane jest raz w roku. Po 40-stym roku życia zamiast USG wykonywane jest profilaktycznie badanie mammograficzne. Związane jest to ze zmianą budowy piersi – przed 40-stym rokiem życia zbudowane są one głównie z tkanki gruczołowej, którą łatwiej kontrolować w trakcie USG, później przeważa tkanka tłuszczowa do badania której skuteczniejsze są promienie Roentgena (mammografia). Ze względu na znaczy wzrost ryzyka zachorowania na nowotwory piersi, po ukończeniu 50-tego roku życia należy wykonywać mammografię raz do roku.
USG ginekologiczne
USG jest badaniem kontrolnym stosowanym nie tylko w trakcie ciąży. Każda z nas w trakcie corocznej wizyty w gabinecie ginekologicznym powinna być badana lub kierowana na to badanie. Po 25 roku życia USG ginekologiczne powinno znaleźć się na liście naszych badań profilaktycznych, wykonywanych regularnie. Pozwala ono na ocenę stanu narządów kobiecych (jajniki, jajowody i macica) oraz na wykrycie zmian takich jak torbiele na jajnikach czy początki zmian nowotworowych. USG ginekologiczne może być wykonywane dopochwowo lub, w przypadku kobiet które jeszcze nie rozpoczęły współżycia, przez powłoki brzuszne – obydwie metody USG stosujemy w naszym Centrum Medycznym w Jabłonnej. Częstotliwość badania warto ustalić indywidualnie z lekarzem ginekologiem.