Torbiele w piersiach – jakie są objawy i jak wygląda leczenie?
Zmiany o charakterze łagodnej dysplazji piersi szacunkowo stanowią nawet 95% wszystkich przypadków schorzeń piersi u kobiet. Nie są one jednak na tyle niebezpieczne, że powinny spędzać sen z powiek kobietom, których ten problem dotyczy. Torbiele, bo o nich mowa, należą do grupy zmian łagodnych, niestanowiących zagrożenia dla zdrowia i życia. Jeśli jednak pacjentka chce mieć 100% pewności, warto udać się do lekarza ginekologa, który przeprowadzi badanie USG i dobierze odpowiednie metody leczenia.
Torbiel w piersiach – czym jest?
Jest to łagodna nienaciekająca zmiana, nazywana również dysplazją piersi. Torbiel nie jest rakiem, w niektórych przypadkach może jednak prowadzić do jego powstania. Nie należy jednak popadać w panikę, ale po prostu nie bagatelizować powstałej zmiany, szczególnie jeśli będzie obserwowało się jej powiększenie w czasie. Torbiel, nazywana również cystą, ma postać guzka o regularnym kształcie. Mogą być niewielkie lub całkiem spore, występować pojedynczo lub być rozsiane, w jednej lub obu piersiach. Często są one wypełnione płynem, lub galaretowatą substancją, co sprawia, że mają miękką strukturę, ewentualnie włóknikiem, przez co mogą sprawiać wrażenie twardych (gęsta torbiel w piersiach). Zdarzają się też torbiele o twardej ścianie lub niejednorodnej zawartości.
Przyczyny torbieli w piersiach
Pierś jest narządem gruczołowym, którego wnętrze zbudowane jest z gruczołów mlecznych, przewodów mlecznych oraz tkanki tłuszczowej. Przewody mleczne z kolei zbudowane są z tkanki nabłonkowej. Cały narząd jest bardzo wrażliwy na zmiany hormonalne, które zachodzą w ciągu cyklu miesięcznego oraz w ciągu całego życia kobiety. Gruczoły mleczne bowiem pod wpływem prolaktyny produkują mleko, będące pierwszym pożywieniem niemowląt. W niektórych przypadkach, gdy równowaga hormonalna jest zachwiana, może dojść do przerostu nabłonka budującego przewody mleczne. Nadmierny rozrost tkanki nabłonkowej może doprowadzić do zamknięcia światła takiego przewodu, co powoduje, że płyn w nich obecny zaczyna się gromadzić. W ten sposób może dojść do powstania torbieli.
Na obecny stan wiedzy specjaliści upatrują powód powstawania torbieli w zaburzeniach równowagi estrogenowo-progesteronowej organizmu, który sprzyja rozrostowi nabłonka kanalików mlecznych w piersiach. To prowadzi ostatecznie do zarośnięcia światła kanalika mlecznego, co skutkuje powstaniem cysty. Na tego typu zmiany są narażone kobiety między 40. a 50. rokiem życia, jednak coraz częściej cysty w piersiach zdarzają się kobietom mającym około 30 lat.
Torbiele w piersiach – objawy
Podstawową diagnozę, mającą na celu ustalenie obecności torbieli, każda pacjentka może przeprowadzić sama w domu poprzez samobadanie piersi. Badanie można wykonać w pozycji stojącej bądź leżąc na łóżku na plecach. Wystarczy podnieść rękę po stronie badanej piersi, a następnie przeciwstawną dłonią uciskać pierś w celu sprawdzenia, czy pod palcami nie wyczuwa się niepokojącego zgrubienia. Okrągła, niewielka zmiana najczęściej jest miękka i można ją przesunąć między palcami pod skórą. Torbiele w większości przypadków nie dają objawów bólowych. Wyjątek stanowi kilka dni przed zbliżającą się miesiączką. W tym czasie kobieta może odczuwać dyskomfort i ból w piersi. Wyjątkowym przypadkiem jest również sytuacja, gdy torbiel przybiera znaczne rozmiary i uciska okoliczne nerwy. Niektóre cysty mogą być jednak tak małe, że z trudnością można je wyczuć poprzez dotyk. Dlatego podczas wizyty ginekologicznej można poprosić lekarza o przeprowadzenie USG piersi. Jeśli nie ma takiej możliwośvi, warto umówić się osobno na wizytę z badaniem, na której będzie możliwe sprawdzenie, czy nie pojawiają się zmiany lub diagnoza już istniejących.
Torbiele w piersiach – leczenie
Najczęściej torbiele są niezłośliwymi zmianami, w związku z czym można poprzestać na samej obserwacji cysty. Podczas rutynowej wizyty ginekologicznej lekarz może wykonywać badanie USG w celu sprawdzenia, czy nie zwiększa ona swojej objętości w czasie. Czy torbiele w piersiach mogą się wchłonąć samoistnie? Odpowiedź brzmi – tak. Jeśli zostanie zaobserwowany wzrost torbieli w czasie, lekarz może przeprowadzić biopsję w znieczuleniu miejscowym, polegającą na wprowadzeniu igły do cysty oraz odessanie płynu z jej wnętrza. Uzyskaną wydzielinę lekarz może skierować do badań w celu ustalenia, czy w torbieli nie toczy się proces nowotworowy. Jeśli płyn okaże się wolny od komórek nowotworowych, leczenie jest zbędne. Po takim zabiegu cysta może samoistnie się wchłonąć. W przypadku obecności krwi w płynie z torbieli zaleca się usuniecie pozostałej cysty drogą operacyjną. To samo tyczy się sytuacji, w której torbiel jest na tyle duża, że podrażnia okoliczne nerwy, co skutkuje bólem nie tylko w okolicach miesiączki. Ponadto, szczególnym przypadkiem są torbiele nawracające, które powinny być pod stałą kontrolą lekarza.
Jedną z metod leczenia jest dobranie odpowiedniej terapii hormonalnej. Obecnie kuracja hormonalna oraz przeprowadzenie biopsji to jedyne sposoby na pozbycie się torbieli. W literaturze można znaleźć szereg zaleceń, które mają za zadanie wspomóc organizm w powrocie do homeostazy i tym samym zmniejszenie ryzyka powstawania torbieli.
Torbiel w piersiach – leczenie naturalne
W literaturze specjalistycznej trudno znaleźć naturalne metody leczenia torbieli, ze względu na podłożę ich powstawania – zmiany hormonalne, a nie przeważającą zawartość konkretnych składników pokarmowych. Niektóre źródła podają metody mające wspierać organizm w poprawnym funkcjonowaniu, a tym samym zapobiegać nawrotom torbieli. Kobietom borykającym się z problemem torbieli zaleca się stosowanie diety ubogiej w tłuszcze zwierzęce oraz odstawienie takich używek jak nikotyna czy kawa.
Po wykonaniu biopsji i odessaniu płynu, jeśli kobieta znajduje się w okresie rozrodczym i planuje mieć dzieci, pomocne może być również jak najszybsze zajście w ciążę i karmienie piersią. Rozrost kanalików mlecznych w związku z karmieniem może być korzystne z tego powodu, że poprzedza to naturalny proces czynnościowy kanalików.
W sklepach zielarskich oraz sklepach ze zdrową żywnością można znaleźć szereg mieszanek ziół mających zmniejszyć występowanie torbieli lub łagodzić ich objawy. Trudno jednak znaleźć w literaturze badania potwierdzające ich skuteczność.
Torbiele w piersiach a antykoncepcja
Zagadnienie stosowania antykoncepcji w kontekście obecności torbieli w piersiach jest dość złożone. Według specjalistów same torbiele nie są uważane za przeciwwskazanie do stosowania antykoncepcji. Temat jednak nie jest prosty. Stosowanie leków regulujących gospodarkę żeńskich hormonów płciowych w celach antykoncepcji może wpłynąć na powstanie torbieli w późniejszym czasie. Długotrwałe stosowanie hormonalnej terapii zastępczej może zwiększyć ryzyko powstania raka sutka. To samo tyczy się długotrwałego stosowania leków antykoncepcyjnych. Niektóre badania wskazują na zwiększenie zachorowalności na raka gruczołu sutkowego kobiet stosujących leki antykoncepcyjne przez okres kilku lat. Zatem odpowiedź na to zagadnienie nie jest jednoznaczna i pozostaje ono do oceny zarówno pacjentki, jak i lekarza.
Źródła:
- Przyjmowanie hormonów | KRN (onkologia.org.pl)
- Torbiel piersi – przyczyny, objawy, leczenie – Onkolmed
- Torbiele w piersiach (profilaktykapiersi.pl)
- dr med. Christiane Northrup „Ciało kobiety, mądrość kobiety” Wyd. Co Ja Na To? Warszawa 2016; s. 360