Badanie glukozy – na czym polega i jak się przygotować?

Jeśli ciągle chce Ci się pić, często chodzisz do łazienki lub czujesz się zmęczony, zrób badanie glukozy. Nieprawidłowy poziom cukru we krwi może wywoływać senność, apatię lub nagłą utratę wagi. Sprawdź, kiedy warto wykonać wspomniane badanie, jakie są normy i jak analizować wyniki!

Badanie glukozy – na czym polega?

Glukoza pochodzi przede wszystkim z pożywienia. To kluczowe źródło energii dla organizmu. Wpływa na jego prawidłowe funkcjonowanie. wspomaga przede wszystkim pracę mózgu i mięśni szkieletowych. Krew transportuje glukozę do wszystkich komórek ciała.

Pamiętaj, że nawet jeśli nie chorujesz na cukrzycę, możesz mieć wahania poziomu cukru. W takim przypadku lekarz zazwyczaj zaleci zdrową, zbilansowaną dietę, regularną aktywność fizyczną i odpowiednie leki. Może również zlecić HbAiC, czyli hemoglobinę glikowaną. Proponowane badanie sprawdza średni poziom glukozy we krwi w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Badanie glukozy na czczo pozwala zdiagnozować stan przedcukrzycowy i cukrzycę. Wykonuje się go również po to, by stwierdzić, czy przyjmowane leki przynoszą spodziewane efekty.

W przypadku diabetyków poziom glukozy niejednokrotnie sprawdza się zarówno na czczo, jak i po posiłku, by zapewnić najlepszą kontrolę cukrzycy. Postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza.

Test tolerancji glukozy: jak wygląda badanie?

Test tolerancji glukozy pozwala zweryfikować poziom cukru na czczo i po wypiciu płynu zawierającego określoną ilość glukozy. Zazwyczaj lekarz zleca takie badanie, gdy wyniki glukozy lub hemoglobiny glikowanej na czczo są nieprawidłowe albo zbliżają się do granicy. Test obciążeniowy glukozy, zwany równie krzywą cukrową,  wymaga poszczenia przez 8-12 godzin przed pierwszym pobraniem. Następnie pacjent musi  w ciągu 5 minut wypić roztwór zawierający 75 gramów glukozy. Kolejne próbki pobierane są po dwóch godzinach lub po jednej i dwóch godzinach, w zależności od zaleceń lekarza. Napój zazwyczaj podnosi poziom glukozy, stymulując trzustkę do uwalniania insuliny do krwi. Po pewnym czasie poziom glukozy powinien wrócić do normy. Jeśli organizm nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej insuliny lub komórki są oporne na jej działanie, poziom cukru pozostaje wysoki.

Nieprawidłowa glikemia zagraża zdrowiu. Nie bagatelizuj objawów, które wskazują na możliwość wystąpienia cukrzycy. Jeśli cierpisz na częstomocz, wzmożone pragnienie, osłabienie, skontaktuj się z lekarzem. Niepokojąca jest również nagła utrata masy ciała, gdy nie stosowałeś żadnej diety. Specjalista zleci badania, by znaleźć przyczynę problemy, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie.

Przewlekła hiperglikemia może uszkodzić oczy, nerki i inne narządy, dlatego regularnie rób badania profilaktyczne.

Pamiętaj, by przynajmniej raz w roku wykonać rutynowe badania. Podstawowy pakiet obejmuje morfologię, glukozę, lipidogram, ogólną analizę moczu, kreatyninę, lipidogram, próby wątrobowe, a także TSH, FT3 i FT4.

Badanie glukozy – jak się przygotować?

Zastanawiasz się, jak wygląda badanie glukozy? Przygotowaliśmy dla Ciebie garść wskazówek!

Usiądź spokojnie w poczekalni. Odpocznij przynajmniej 10-15 minut, by przypadkiem nie zafałszować wyniku.

Przed pobraniem krwi pracownik służby zdrowia zdezynfekuje obszar zabiegowy środkiem antyseptycznym. Następnie zawiąże elastyczną opaskę, a po znalezieniu żyły (najczęściej ze zgięcia łokciowego) wprowadzi do niej sterylną igłę. Po pobraniu krwi założy bandaż na miejsce wkłucia. Pamiętaj, by uciskać go przez kilka minut. Dzięki temu unikniesz siniaka.

Badanie glukozy – cena

Zastanawiasz się, ile kosztuje badanie glukozy? Cena uzależniona jest od miejscowości i danego punktu pobrań. Zazwyczaj za badanie glukozy należy zapłacić 9-18 zł.

Jeśli masz podwyższone wyniki, najprawdopodobniej cierpisz na cukrzycę lub stan przedcukrzycowy. Wysoki poziom cukru może wskazywać na: chorobę nerek, nadczynność tarczycy, zapalenie trzustki lub raka trzustki. Z kolei niedocukrzenie (poniżej 70 mg/dl) niejednokrotnie sugeruje chorobę wątroby, niedoczynność tarczycy lub zbyt wysokie dawki leków na cukrzycę.

Badanie glukozy w ciąży

Wybierasz się na badanie glukozy w ciąży? Jak się przygotować? Skorzystaj z naszych podpowiedzi!

Cukrzyca ciążowa to wysoki poziom glukozy we krwi, który pojawia się w ciąży i zazwyczaj ustępuje po porodzie. Może wystąpić na każdym etapie ciąży, ale najczęściej rozpoznawana jest w drugim lub trzecim trymestrze. Dzieje się tak, ponieważ organizm nie produkuje wystarczającej ilości insuliny. Cukrzyca ciążowa może zagrażać zarówno matce, jak i dziecku, dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza i właściwe leczenie.

Każda przyszła mama może zachorować na cukrzycę ciążową. Warto jednak podkreślić, że w  grupie ryzyka znajdują się panie, które:

• mają wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej 30,
• skończyły 35 rok życia,
• wcześniej urodziły dziecko, ważące 4,5 kg lub więcej,
• w poprzedniej ciąży miały cukrzycę ciążową,
• przynajmniej jedno z rodziców lub rodzeństwo choruje na cukrzycę,
• należą do grupy etnicznej o podwyższonym ryzyku (Latynosi i Afroamerykanie).

Cukrzyca ciążowa może czasami nie dawać żadnych objawów, dlatego tak ważna jest profilaktyka. Niektóre pacjentki z hipoglikemią skarżą się na wzmożone pragnienie, częstsze oddawanie moczu, zmęczenie i suchość w ustach. Wspomniane objawy często towarzyszą przyszłym mamom i niekoniecznie muszą świadczyć o cukrzycy ciążowej.

Podczas pierwszej wizyty lekarz lub położna zadadzą Ci kilka pytań, by ustalić ryzyko cukrzycy ciążowej. Jeśli znajdujesz się w grupie ryzyka, specjalista zleci 3 punktowy test obciążenia glukozą. Pamiętaj, by nie jeść 8-10 godzin przed badaniem, w tym czasie możesz popijać tylko wodę. W pozostałych przypadkach krzywą cukrową wykonuje się między 24 a 28 tygodniem ciąży.  Jeśli w czasie ciąży chorowałaś na cukrzycę, lekarz zleci badanie glukozy w 6-13 tygodniu po porodzie, a następnie raz w roku, jeżeli wynik jest prawidłowy. Pamiętaj, by nie lekceważyć objawów. Jeśli coś niepokoi, skontaktuj się z lekarzem, nie czekaj do następnego badania.

Zastanawiasz się, co zrobić, jeśli wyniki są podwyższone? Najprawdopodobniej będziesz musiała ograniczyć cukier i rafinowane węglowodany. Wzbogać dietę o warzywa, owoce o niskiej zawartości cukru, chude białko, zdrowe tłuszcze. Uwzględnij w jadłospisie produkty pełnoziarniste, słodkie ziemniaki i warzywa bogate w skrobię. Badania wykazały, że bataty poprawiają wrażliwość organizmu na insulinę. Oprócz tego, lekarz zaleci, byś kilkukrotnie w ciągu monitorowała poziom glukozy za pomocą domowego glukometru. Jeśli zmiany w diecie nie przyniosą spodziewanego rezultatu, lekarz zaleci odpowiednie leki.

Badanie glukozy – czy trzeba być na czczo?

Czy badanie glukozy musi być na czczo? Jeśli chcesz, by wyniki były wiarygodne, nie jedz 8-14 godzin przed badaniem. Pamiętaj, by zaplanować test glukozy z samego rana, ponieważ rytm dobowy organizmu wpływa na poziom cukru.

Przed badaniem glukozy poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach. Niektóre lekarstwa mogą wpłynąć na poziom cukru we krwi. Czasami specjalista poprosi Cię o tymczasowe zaprzestanie przyjmowania leków lub zmieni dawkę. Chodzi tutaj przede wszystkim o kortykosteroidy, tabletki antykoncepcyjne, diuretyki, aspirynę, a także leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne. Przewlekły stres również może doprowadzić do wahań stężenia glukozy we krwi.

Badanie glukozy – wyniki i normy

Na stan przedcukrzycowy, czyli nieprawidłowej glikemii na czczo, wskazuje cukier na poziomie 5,6-6,9 mmol/l (100-125 mg/dl).  O hiperglikemii świadczy wynik 7 mmol/l (126 mg/dl) i więcej. Zastanawiasz się, jak interpretować wyniki po dwóch godzinach?

• 7,8 mmol/l (mniej niż 140 mg/dl) – prawidłowa tolerancja glukozy,
• 7,8-11,1 mmol/l (140-199 mg/dl) – stan przedcukrzycowy,
• 11,1 mmol/l (200 mg/dl) lub więcej – hiperglikemia.

W przypadku testu na czczo prawidłowy poziom glukozy wynosi 70-100 mg/dl (miligramów na decymetr).

O podwyższonym poziomie glukozy we krwi (hiperglikemii) świadczą następujące objawy:

• rozmyte, nieostre widzenie,
• zmęczenie,
• trudno gojące się rany,
• częstsze oddawanie moczu,
• zwiększone pragnienie.

Z kolei niski poziom glukozy (hipoglikemia) objawia się częstoskurczem, niewielkim wzrostem ciśnieniem tętniczego i poszerzeniem źrenic. Możesz również odczuwać niepokój, osłabienie, nerwowość, rozdrażnienie, a także zmagać się z nadmierną potliwością.

Lekarz może zlecić badanie glukozy, jeśli znajdujesz się w grupie ryzyka:

• masz nadwagę lub otyłość,
• prowadzisz siedzący tryb życia,
• chorujesz na nadciśnienie,
• cierpisz na chorobę serca,
• zdiagnozowano u Ciebie zespół policystycznych jajników,
• krewny pierwszego stopnia choruje na cukrzycę.

Jeśli w ogólnym badaniu moczy wykryto cukier, należy niezwłocznie znaleźć przyczynę problemu. Glukoza w moczu w ciąży może, ale nie musi, wskazywać na cukrzycę ciążową.

Wartość glukozy we krwi jest uzależniona od wieku pacjenta. Prawidłowe wartości wyglądają następująco:

• noworodki: 50-115 mg/dl (2,8-4,4 mmol/l),
• dzieci: 70-105 mg/dl (3,9-5,8 mmol/l),
• osoby dorosłe: 70-99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l).

Analizując wyniki, sprawdź, jakie normy obowiązują w danym laboratorium. Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z pielęgniarką lub diabetologiem. Proponowane badanie pozwala wykryć nieprawidłową tolerancję węglowodanów, a także zdiagnozować i monitorować leczenie cukrzycy.