4 sposoby na uniknięcie problemów z próchnicą
Próchnica jest chorobą zakaźną, atakującą struktury zęba – zarówno szkliwo jak i wewnętrzną zębinę. Jej przyczyną są bakterie, które jako źródło energii wykorzystują węglowodany dostające się do jamy ustnej wraz z pokarmem. W wyniku przemian metabolicznych tych drobnoustrojów powstają produkty o kwaśnym odczynie pH powodujące uszkodzenia szkliwa, a później również zębiny. Rozwojowi próchnicy szczególnie sprzyja osad nazębny. W jego skład wchodzą elementy śliny, bakterie i produkowane przez nie kwasy 1. Uszkodzeniom szkliwa i chorobom uzębienia możemy zapobiec poprzez odpowiednią pielęgnację i stosowanie się do podstawowych zasad higieny.
Poniżej przedstawiamy 4 najskuteczniejsze sposoby na zdrowe zęby.
Stosuj produkty do pielęgnacji z fluorem
Obecnie coraz popularniejsza jest moda na unikanie produktów do pielęgnacji zawierających fluor – pierwiastek, który w nadmiarze może być toksyczny. Tymczasem fluor to podstawa w zachowaniu zdrowych zębów, a jego obecność w paście czy płynie do płukania ust nie jest w stanie nam zaszkodzić. Po pierwsze miejscowe stosowanie preparatów z fluorem nie niesie ze sobą ryzyka fluorozy czy zatrucia fluorem, za to istnieją liczne dowody wskazujące na ważną rolę tego pierwiastka w zapobieganiu próchnicy. Fluor nie tylko chroni nasze zęby przed ubytkami, ale może zatrzymać już rozpoczęte procesy degradacji szkliwa. Wszystko to dzięki jego zdolności do remineralizacji szkliwa i właściwościom pozwalającym na ochronę zębów przed erozją 2,3. Oprócz stosowania past i płynów do płukania ust z fluorem nasze zęby możemy zabezpieczyć poprzez ich fluoryzację. W trakcie tego zabiegu stomatolog lub higienistka nakłada na powierzchnię zęba lakier fluorkowy, który następnie twardnieje i chroni nasze zęby przed działaniem szkodliwych kwasów. Fluoryzację poleca się szczególnie osobom noszącym aparaty ortodontyczne czy cierpiącym na nadwrażliwość zębów.
Dokładnie szczotkuj i nitkuj zęby
Podstawą higieny uzębienia jest jego regularne szczotkowanie, co najmniej 2 razy dziennie. Pozwala ono na usunięcie z powierzchni zębów osadu nazębnego i resztek pokarmu tym samym ograniczając rozwój szkodliwych bakterii. Niestety osad nazębny osiada również w trudno dostępnych szczelinach pomiędzy zębami. Aby więc dokładnie oczyścić nasze uzębienie musimy je regularnie nitkować, co najmniej 2-4 razy w tygodniu 4. Możemy również zaopatrzyć się w specjalny irygator lub flosser, które pozwolą na dokładne oczyszczenie trudno dostępnych powierzchni zębów. W przypadku najmłodszych u których dopiero wyrżnęły się stałe zęby warto zabezpieczyć je przed próchnicą poprzez lakowanie. W trakcie lakowania stomatolog pokrywa trudno dostępne bruzdy i szczeliny zębów specjalnym lakierem ochronnym zmniejszając ryzyko rozwoju próchnicy.
Unikaj słodyczy
Jednym z czynników sprzyjających próchnicy jest niewłaściwa dieta, bogata w cukry proste. Związki te są idealną pożywka dla bytujących w jamie ustnej bakterii próchnicotwórczych. Jeżeli nie chcemy narażać naszych zębów na kwasową erozje szkliwa unikajmy więc produktów zawierających glukozę czy fruktozę.
Dla miłośników słodkości istnieje alternatywa – cukry syntetyczne jak oligofruktoza czy sukraloza 5. Wśród występujących w naturze zastępników dla „niezdrowych cukrów” znajduje się ksylitol, pozyskiwany z brzozy 6. Cukry te nie powodują rozwoju próchnicy, gdyż bakterie bytujące w naszej jamie ustnej nie wykorzystują ich jako źródło energii.
Co najmniej raz w roku odwiedzaj gabinet stomatologiczny
Nawet jeżeli dokładnie dbamy o codzienną higienę jamy ustnej, unikamy słodyczy czy nasze zęby przeszły fluoryzację wciąż musimy pamiętać o corocznym przeglądzie stomatologicznym. W jego trakcie stomatolog wykryje ewentualne zmiany na powierzchni zęba i szybko je wyeliminuje.
Prawidłowa pielęgnacja i regularny przegląd stomatologiczny pozwolą uniknąć nam poważniejszych, bolesnych, a także kosztownych problemów z uzębieniem przez co dłużej będziemy mogli cieszyć się zdrowym i pięknym uśmiechem.
- Tooth decay: Overview. (Informed Health Online [Internet]).
- Haugejorden, O., Nord, A. & Klock, K. S. Direct evidence concerning the „major role” of fluoride dentifrices in the caries decline. A 6-year analytical cohort study. Acta Odontol. Scand. 55, 173–80 (1997).
- Pollick, H. The Role of Fluoride in the Prevention of Tooth Decay. Pediatr. Clin. North Am. 65, 923–940 (2018).
- Cepeda, M. S., Weinstein, R., Blacketer, C. & Lynch, M. C. Association of flossing/inter-dental cleaning and periodontitis in adults. J. Clin. Periodontol. 44, 866–871 (2017).
- Berry, C. i in. Sucralose Non-Carcinogenicity: A Review of the Scientific and Regulatory Rationale. Nutr. Cancer 68, 1247–1261 (2016).
- Nayak, P. A., Nayak, U. A. & Khandelwal, V. The effect of xylitol on dental caries and oral flora. Clin. Cosmet. Investig. Dent. 6, 89–94 (2014).