Badanie Dopplera – ile kosztuje i jak się przygotować?
Badanie ultrasonograficzne Dopplera (w skrócie USG Doppler) jest nowoczesną i powszechnie stosowaną metodą do oceny przepływu w naczyniach żylnych i tętniczych.
Istota procedury skrywa się w falach ultradźwiękowych, które odbijając się od przepływających krwinek, uwidaczniają kierunek i prędkość przepływu krwi oraz kondycję naczyń (miażdżycowe zwężenia czy tętniakowate poszerzenia) – mechanizm ten został opisany przez Christiana Dopplera, austriackiego astronoma i fizyka.
Zauważył on, że obserwowane z ziemi gwiazdy maja różne kolory, mimo że prawidłowo emitują one białe światło. Na tej podstawie wywnioskował, że zmiana koloru wynika z ruchu gwiazd i wywołanej przez to zmianie długości fali świetlnej. Mimo że założenie było błędne, opisane przez Dopplera zjawisko faktycznie istnieje i dotyczy każdej fali, której źródło porusza się w stosunku do obserwatora i vice versa.
USG dopplerowskie to dosyć szybkie i bardzo efektowne badanie, które nie naraża pacjenta na żadne powikłania i jest całkowicie bezpieczne.
Badanie Dopplera – na czym polega?
Mechanizm badania USG Doppler, będące jedną z odmian klasycznego USG, opiera się na wysyłaniu przez głowicę USG fali ultradźwiękowej, która odbijając się od napotkanego ośrodka (np. krwinka, tkanka) powraca z określoną częstotliwością. Na tej podstawie można określić, jaki rodzaj tkanki odbił falę (kość, krew, mięśnie). Opisana zmiana częstotliwości fali nazywana jest efektem Dopplera (stąd nazwa badania). Aparat USG analizuje częstotliwość odbijanych fal, przedstawiając uzyskane informacje w postaci obrazu na monitorze. Dzięki temu lekarz może zaobserwować, w których miejscach krew przepływa wolniej, a gdzie szybciej. Dodatkowo przystawka dopplerowska do aparatu warunkuje zmierzenie przepływu krwi przez żyły i tętnice.
Dzięki opisanym mechanizmom USG Doppler daje możliwość wykrycia nawet niewielkich schorzeń naczyń krwionośnych, które zaniedbane mogłyby prowadzić do udaru mózgu, zawału serca czy zatorowości płucnej.
Najczęściej ocenianymi naczyniami są:
- tętnice szyjne (ich zwężenie grozi udarem mózgu),
- tętnice płucne (ich zatkanie prowadzi do zatorowości płucnej),
- naczynia kończyn dolnych (w ramach prewencji zakrzepicy żylnej).
Rzadziej badaniu podlegają naczynia trzewne (tętnice nerkowe czy wątrobowe) oraz obszary podejrzane o obecność guzów nowotworowych.
Ważnym zastosowaniem badania dopplerowskiego jest ocena przepływu krwi w naczyniach łożyska u kobiet ciężarnych.
Badanie Dopplera – ile kosztuje?
Cena badania różni się w zależności od regionu Polski oraz doświadczenia specjalisty, który wykonuje badanie.
Przykładowo cena za USG kończyn dolnych waha się w granicach od 100 do 150 zł.
Koszt oceny tętnic nerkowych lub innych naczyń trzewnych to ok. 120-150 zł.
Screening całego ciała kosztuje w granicach 400 zł.
Cena badania warunkowana jest także jego techniką, które może być wykonane jednym z 3 sposobów:
- metoda Dopplera fali ciągłej – pozwala ocenić zmiany w natężeniu przepływu krwi,
- podwójne badanie metodą Dopplera – generuje obraz naczyń krwionośnych, jak również otaczających je narządów i tkanek,
- badanie metodą kolorowego Dopplera – uwidacznia prędkość i kierunek przepływu krwi w naczyniach.
Niezależnie od techniki badania, cena za procedurę rzadko kiedy przekracza 200 zł (mowa o jednym obszarze ciała).
Badanie Dopplera – jak się przygotować?
Do badania dopplerowskiego najczęściej nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Warto uwzględnić, jaki obszar będzie badany i dostosować swój ubiór tak, aby łatwo nam było uwidocznić w całości daną część ciała. Do badania nie musimy być na czczo – wyjątkiem jest ocena przepływu w tętnicach nerkowych i naczyniach wątrobowych. Nie trzeba mieć także pełnego pęcherza moczowego (jak w przypadku USG brzucha).
Badanie jest bezbolesne i całkowicie bezpieczne dla pacjenta. Nie naraża na promieniowanie. Dlatego mogą korzystać z niego wszyscy pacjenci, łącznie z kobietami w ciąży.
Jaki jest przebieg badania? Po wejściu do gabinetu lekarskiego, zebraniu podstawowych informacji przez specjalistę, musimy całkowicie odsłonić badany obszar i położyć się na leżance. Oceniana część ciała zostaje posmarowana żelem, który poprawia przyleganie głowicy do skóry i niweluje artefakty. Lekarz przykłada głowicę i porusza nią w wielu obszarach. Na bieżąco może komentować to co widzi i dosyć szybko po badaniu postawić wstępną diagnozę oraz zdecydować o kolejnych krokach leczenia i diagnostyki.
Badanie Dopplera – czy jest refundowane?
Badanie Dopplera można wykonać zarówno prywatnie, jak i w ramach NFZ. Należy pamiętać, że lekarz rodzinny nie może wydać nam skierowania na takie badania. Jedną z opcji jest uzyskanie skierowania do chirurga (szybszy i łatwiejszy dostęp) lub chirurga naczyniowego (dłuższe kolejki), którzy mogą zdecydować o konieczności wystawienia skierowania na badanie Dopplera.
Jakie są wskazania do wykonania USG Doppler?
Wskazaniami do wykonania badania Dopplera są:
- bóle kończyn, uczucie ciężkości i rozpychania oraz drętwienia,
- skurcze mięśni,
- owrzodzenia skóry,
- miażdżyca naczyń tętniczych,
- stan po urazach kończyn dolnych,
- bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia (pod kątem oceny przepływu w tętnicach szyjnych).
Ile trwa badanie Dopplera?
Czas trwania badania zależy od ocenianego obszaru – prześledzenie całego układu żylnego kończyn dolnych zajmuje więcej czasu niż weryfikacja małego obszaru, np. naczyń trzewnych. Procedura zajmuje niewiele czasu, najczęściej od kilku do kilkunastu minut.
Źródła:
[1] – https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/154352,ultrasonografia-usg-naczyn-obwodowych