5 najczęstszych przyczyn bólu głowy

Z bólem mamy do czynienia przez całe nasze życie. Jest on rodzajem sygnału ostrzegawczego, który przesyła nam organizm. Pojawia się w następstwie uszkodzenia tkanek wewnętrznych powstających w wyniku urazów, a także towarzyszy miejscowym reakcjom zapalnym związanym np. z zapaleniem dziąsła. Ból ciężko zignorować, zwłaszcza gdy jest on silny, towarzyszy nam często i przez dłuższy czas. Badania wskazują, że po pomoc lekarską sięgamy najczęściej w przypadku bólu głowy. Nic dziwnego – ból ten może dotyczyć każdego z nas i znacząco potrafi utrudnić życie. Szacuje się, że około 95% ogólnej populacji doświadczyło bólu głowy na którymś etapie swojego życia (1). Co więcej WHO umieściło go w grupie 10 dolegliwości będących najczęstszymi przyczynami ograniczenia sprawności, a jego wpływ na codzienne życie porównywalny jest z artretyzmem (2,3). Oto 5 najczęstszych przyczyn bólu głowy.

Wahania hormonalne w trakcie cyklu menstruacyjnego

Ból głowy znacznie częściej występuje u kobiet niż mężczyzn. Związane jest to z naturalnymi wahaniami hormonalnymi w trakcie cyklu. To jak ważną rolę odgrywają hormony „kobiece” w patologii bólu głowy wskazują wyniki badań nad migreną. Przed okresem dojrzewania częstość występowania bólu migrenowego zarówno u chłopców jak u dziewcząt jest podobna. Natomiast po okresie dojrzewania migreny obserwuje się 3 razy częściej u kobiet niż mężczyzn (4). Za bóle głowy związane z cyklem odpowiada przede wszystkim nagły spadek poziomu estrogenu, tuż przed miesiączką. Wpływa on m.in. na przekaźnictwo nerwowe zaburzając równowagę serotoniny (5,6).

Pogoda

Wrażenie, że nasze samopoczucie zależy od pogody wcale nie jest mylne czy niedorzeczne. Badania nad wpływem pogody na bóle głowy wskazują wyraźnie, że może być ona jednym z czynników je wzmagających. Otrzymane wyniki potwierdzają, że spadek ciśnienia atmosferycznego, wysoka wilgotność powietrza i zbyt wysoka temperatura należą do czynników sprzyjających bólom głowy (7,8).

Stres

Gdy przed ważną prezentacją, spotkaniem czy egzaminem rozboli nas głowa nie powinniśmy się dziwić. Stres jest jednym z najważniejszych czynników wywołujących bóle głowy (9,10). Badania nad migrenami wskazały, że aż 80% ataków ma podłoże stresowe (11). Wyniki wskazują, że nie tylko sytuacje stresowe mogą być przyczyną bólu głowy. Okazuje się, że w niektórych przypadkach ból może być spowodowany spadkiem poziomu stresu, przez co niektórzy z nas cierpią na migreny w dni wolne od pracy (11,12).

Niewystarczająca ilość snu

Brak snu, obok bodźców stresowych, zaliczany jest do najpopularniejszych czynników wywołujących bóle głowy. W przypadku migren jako „wyzwalacz” działa on w 48-74% przypadków, przy bólach napięciowych szacuje się, że 26-72% z nich pojawia się w następstwie niewystarczającej ilości snu (13,14). Ból głowy będący wynikiem zbyt małej ilości snu może mijać po godzinie lub towarzyszyć nam przez cały dzień (15).

Odwodnienie

Często zdarza się, że boli nas głowa, ale nie jesteśmy w stanie zidentyfikować przyczyny tego stanu. Tymczasem podłożem nękającego nas bólu może być niewystarczająca ilość wody w organizmie. Niestety większość z nas nie przyjmuje wystarczającej ilości płynów w ciągu dnia, przez co często jesteśmy odwodnieni. Badania wskazują, że ból głowy wywołany odwodnieniem nie należy do rzadkości (16). Początki badań nad bólem głowy i nawodnieniem wskazują, że przyjmowanie każdego dnia odpowiednich ilości płynów wpływa na zmniejszenie problemu (17).

Jak skutecznie zapobiegać i łagodzić bóle głowy?

Gdy ból głowy utrudnia nam pracę najskuteczniejszym rozwiązaniem będzie sięgniecie po leki o działaniu przeciwbólowym. W zależności od intensywności bólu i leku na jaki się zdecydujemy musimy odpowiednio dostosować dawkę preparatu. Gdy bóle głowy towarzyszą nam często i wpływają negatywnie na nasze codzienne funkcjonowanie konieczna będzie wizyta u lekarza neurologa, który pomoże w znalezieniu ich przyczyny.

1. Ahmed F. Headache disorders: differentiating and managing the common subtypes. Br J Pain. 2012;
2. Stovner LJ, Hagen K, Jensen R, Katsarava Z, Lipton RB, Scher AI, i in. The global burden of headache: A documentation of headache prevalence and disability worldwide. T. 27, Cephalalgia. 2007. s. 193–210.
3. AtlAs of headache disorders and resources in the world 2011 [Internet]. 2011 [cytowane 11 wrzesień 2018]. Pobrano z: www.who.int
4. Ashkenazi A, Silberstein SD. Hormone-related headache: Pathophysiology and treatment. CNS Drugs. 2006.
5. Loder EW. Menstrual Migraine: Pathophysiology, Diagnosis, and Impact. Headache J Head Face Pain [Internet]. październik 2006 [cytowane 11 wrzesień 2018];46(s2):S55–60. Pobrano z: http://doi.wiley.com/10.1111/j.1526-4610.2006.00555.x
6. Sacco S, Ricci S, Degan D, Carolei A. Migraine in women: The role of hormones and their impact on vascular diseases. Journal of Headache and Pain. 2012.
7. Prince PB, Rapoport AM, Sheftell FD, Tepper SJ, Bigal ME. The effect of weather on headache. Headache. 2004;
8. Ozeki K, Noda T, Nakamura M, Ojima T. Weather and headache onset: a large-scale study of headache medicine purchases. Int J Biometeorol. 2015;
9. Schramm SH, Moebus S, Lehmann N, Galli U, Obermann M, Bock E, i in. The association between stress and headache: A longitudinal population-based study. Cephalalgia [Internet]. 5 wrzesień 2015 [cytowane 11 wrzesień 2018];35(10):853–63. Pobrano z: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25480807
10. Maleki N, Becerra L, Borsook D. Migraine: maladaptive brain responses to stress. Headache [Internet]. NIH Public Access; październik 2012 [cytowane 11 wrzesień 2018];52 Suppl 2(Suppl 2):102–6. Pobrano z: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23030541
11. Lipton RB, Buse DC, Hall CB, Tennen H, DeFreitas TA, Borkowski TM, i in. Reduction in perceived stress as a migraine trigger: Testing the „let-down headache” hypothesis. Neurology. 2014;
12. Nattero G, De Lorenzo C, Biale L, Allais G, Torre E, Ancona M. Psychological Aspects of Weekend Headache Sufferers in Comparison with Migraine Patients. Headache J Head Face Pain. 1989;
13. Barbanti P, Fabbrini G, Aurilia C, Vanacore N, Cruccu G. A case-control study on excessive daytime sleepiness in episodic migraine. Cephalalgia. 2007;
14. Boardman HF, Thomas E, Millson DS, Croft PR. Psychological, sleep, lifestyle, and comorbid associations with headache. Headache. 2005;
15. Blau JN. Sleep deprivation headache. Cephalalgia. 1990;
16. Blau JN, Kell CA, Sperling JM. Water-Deprivation Headache: A New Headache with Two Variants. Headache. 2004;
17. Price A, Burls A. Increased water intake to reduce headache: Learning from a critical appraisal. J Eval Clin Pract. 2015;
18. Lipton RB, Baggish JS, Stewart WF, Codispoti JR, Fu M. Efficacy and safety of acetaminophen in the treatment of migraine: results of a randomized, double-blind, placebo-controlled, population-based study. Arch Intern Med [Internet]. [cytowane 11 wrzesień 2018];160(22):3486–92. Pobrano z: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11112243
19. Bushra R, Aslam N. An overview of clinical pharmacology of Ibuprofen. Oman Med J. 2010;