4 sposoby na uniknięcie problemów z próchnicą

Próchnica jest chorobą zakaźną, atakującą struktury zęba – zarówno szkliwo jak i wewnętrzną zębinę. Jej przyczyną są bakterie, które jako źródło energii wykorzystują węglowodany dostające się do jamy ustnej wraz z pokarmem. W wyniku przemian metabolicznych tych drobnoustrojów powstają produkty o kwaśnym odczynie pH powodujące uszkodzenia szkliwa, a później również zębiny. Rozwojowi próchnicy szczególnie sprzyja osad nazębny. W jego skład wchodzą elementy śliny, bakterie i produkowane przez nie kwasy 1. Uszkodzeniom szkliwa i chorobom uzębienia możemy zapobiec poprzez odpowiednią pielęgnację i stosowanie się do podstawowych zasad higieny.

Poniżej przedstawiamy 4 najskuteczniejsze sposoby na zdrowe zęby.

Stosuj produkty do pielęgnacji z fluorem

Obecnie coraz popularniejsza jest moda na unikanie produktów do pielęgnacji zawierających fluor – pierwiastek, który w nadmiarze może być toksyczny. Tymczasem fluor to podstawa w zachowaniu zdrowych zębów, a jego obecność w paście czy płynie do płukania ust nie jest w stanie nam zaszkodzić. Po pierwsze miejscowe stosowanie preparatów z fluorem nie niesie ze sobą ryzyka fluorozy czy zatrucia fluorem, za to istnieją liczne dowody wskazujące na ważną rolę tego pierwiastka w zapobieganiu próchnicy. Fluor nie tylko chroni nasze zęby przed ubytkami, ale może zatrzymać już rozpoczęte procesy degradacji szkliwa. Wszystko to dzięki jego zdolności do remineralizacji szkliwa i właściwościom pozwalającym na ochronę zębów przed erozją 2,3. Oprócz stosowania past i płynów do płukania ust z fluorem nasze zęby możemy zabezpieczyć poprzez ich fluoryzację. W  trakcie tego zabiegu stomatolog lub higienistka nakłada na powierzchnię zęba lakier fluorkowy, który następnie twardnieje i chroni nasze zęby przed działaniem szkodliwych kwasów. Fluoryzację poleca się szczególnie osobom noszącym aparaty ortodontyczne czy cierpiącym na nadwrażliwość zębów.

Dokładnie szczotkuj i nitkuj zęby

Podstawą higieny uzębienia jest jego regularne szczotkowanie, co najmniej 2 razy dziennie. Pozwala ono na usunięcie z powierzchni zębów osadu nazębnego i resztek pokarmu tym samym ograniczając rozwój szkodliwych bakterii. Niestety osad nazębny osiada również w trudno dostępnych szczelinach pomiędzy zębami. Aby więc dokładnie oczyścić nasze uzębienie musimy je regularnie nitkować, co najmniej 2-4 razy w tygodniu 4. Możemy również zaopatrzyć się w specjalny irygator lub flosser, które pozwolą na dokładne oczyszczenie trudno dostępnych powierzchni zębów. W przypadku najmłodszych u których dopiero wyrżnęły się stałe zęby warto zabezpieczyć je przed próchnicą poprzez lakowanie. W trakcie lakowania stomatolog pokrywa trudno dostępne bruzdy i szczeliny zębów specjalnym lakierem ochronnym zmniejszając ryzyko rozwoju próchnicy.

Unikaj słodyczy

Jednym z czynników sprzyjających próchnicy jest niewłaściwa dieta, bogata w cukry proste. Związki te są idealną pożywka dla bytujących w jamie ustnej bakterii próchnicotwórczych. Jeżeli nie chcemy narażać naszych zębów na kwasową erozje szkliwa unikajmy więc produktów zawierających glukozę czy fruktozę.

Dla miłośników słodkości istnieje alternatywa – cukry syntetyczne  jak oligofruktoza czy sukraloza 5. Wśród występujących w naturze zastępników dla „niezdrowych cukrów” znajduje się ksylitol, pozyskiwany z brzozy 6.  Cukry te nie powodują rozwoju próchnicy, gdyż bakterie bytujące w naszej jamie ustnej nie wykorzystują ich jako źródło energii.

Co najmniej raz w roku odwiedzaj gabinet stomatologiczny

Nawet jeżeli dokładnie dbamy o codzienną higienę jamy ustnej, unikamy słodyczy czy nasze zęby przeszły fluoryzację wciąż musimy pamiętać o corocznym przeglądzie stomatologicznym. W jego trakcie stomatolog wykryje ewentualne zmiany na powierzchni zęba i szybko je wyeliminuje.

Prawidłowa pielęgnacja i regularny przegląd stomatologiczny pozwolą uniknąć nam poważniejszych, bolesnych, a także kosztownych problemów z uzębieniem przez co dłużej będziemy mogli cieszyć się zdrowym i pięknym uśmiechem.

1. Tooth decay: Overview. (Informed Health Online [Internet]).
2. Haugejorden, O., Nord, A. & Klock, K. S. Direct evidence concerning the „major role” of fluoride dentifrices in the caries decline. A 6-year analytical cohort study. Acta Odontol. Scand. 55, 173–80 (1997).
3. Pollick, H. The Role of Fluoride in the Prevention of Tooth Decay. Pediatr. Clin. North Am. 65, 923–940 (2018).
4. Cepeda, M. S., Weinstein, R., Blacketer, C. & Lynch, M. C. Association of flossing/inter-dental cleaning and periodontitis in adults. J. Clin. Periodontol. 44, 866–871 (2017).
5. Berry, C. i in. Sucralose Non-Carcinogenicity: A Review of the Scientific and Regulatory Rationale. Nutr. Cancer 68, 1247–1261 (2016).
6. Nayak, P. A., Nayak, U. A. & Khandelwal, V. The effect of xylitol on dental caries and oral flora. Clin. Cosmet. Investig. Dent. 6, 89–94 (2014).